Tipid Tips: Look for Alternatives

Part ng pag-iipon at pagpapayaman is pag-aalaga ng health natin mga Tsong at Tsang. Kailangan nating kumain ng tama at mag-exercise. Hindi naman kailangang nakakwenta lahat ng kakainin o iinumin. Pwede na 'yung everything in moderation ika nga. As for me, nagja-jogging ako 3x every week plus konting push ups here and there. Nagstart ako sa 165 lbs. (75 kg) to 150 lbs. (68 kg). I'm 5'11" kaya ngayon ampayat payat kong tignan. I need to gain more weight in the form of muscles. 

So ano ang gameplan ko for that? Wala namang drastic. Dadagdagan ko lang ng protein ang kinakain ko. Saan nakukuha ang protein? Usually sa karne, itlog, mani at gatas. Now every time mag-jog ako bumibili ako ng Vitamilk which is around Php 30 sa convenience store (part ng evening routine ko ang maglakad lakad at bumili sa 7 11). Medyo pricey for me para sa isang bote lang ng soy milk. So ang ginawa ko ngayon, bumili ako ng Birch Tree Fortified Milk.😅 

Wahehehe. Nasa 200+ lang sa Alfamart. Tinignan ko protein content ng lahat ng major gatas like Bear Brand, Alaska at Nido, Birch Tree ang may pinakamataas na protein content. I can tell you, hindi siya masarap, hindi rin naman panget ang lasa. Pwede na. Pero hindi ko naman binili ito para sa lasa. Pasa sa PROTEIN. Tapos makakailang mug na ako nito pero hindi pa rin mauubos. Umiinom ako araw araw. Balitaan ko kayo kung makakailang timpla ako para ma-compare ko ang gastos. 😀

So un. Kung namamahalan ka, always look for alternatives. I will get more protein dito sa Birch Tree, mas tipid pa. Lakad na lang talaga ako lagi kapag gabi. Bawasan pa ang gastos. Haha. 

Paano Mag-Ipon Part 2

I think my most popular post is "Paano Mag-Ipon" and I wrote it way back in 2011. 10 years went past and I went downward. Now I have to start from scratch. 😅 But that's okay. 35 na ako and in a way, galing na ako sa baba. Mas madali ng tumayo ulit.

Actually, madali lang mag-ipon. Magtabi ka lang lagi ng pera sa tuwing may kikitain ka. In can come in the form of sweldo or negosyo. It doesn't matter. Ang key dito is dapat consistent ka. Magkano ang dapat itabi? Ikaw ang bahala. Mas malaking amount, better. Kapag tinabi mo, huwag mo ng gagalawin. Huwag. 

Formula: 

Kita - Gastos = Ipon

Sample:

Kung ang kita mo buwan buwan is Php 10,000. Magtabi ka ng 10% buwan buwan (Php 1,000) so sa loob ng isang taon, meron kang magkano? Php 12,000. 

So:

Kita - Gastos = Ipon

10,000 - 9,000 = 1,000

Simple lang 'di ba? Kaso andaming hindi nakakagawa niyan. Lalung lalo na sa panahon ngayon na uso ang Shopee at Lazada. Naku, paktay na!😂

Kaya maganda, baligtarin mo ang pagtingin mo sa formula. Itabi mo agad ang pera bago mo gastusin. 

Formula: 

Kita - Ipon = Gastos

10,000 - 1,000 = 9,000

Parang tanga naman, binaligtad mo lang formula pero pareho lang 'yan e!

Yes and No. Oo binaligtad ko lang ang formula pero sa totoong buhay, kung tuwing katapusan doon ka pa lang maglalagay ng ipon pagkatapos mong gumasta, baka matukso kang gamitin pa 'ung extra Php 1,000. Kung, itatabi mo agad ang Php 1,000, guaranteed ka ng may savings na Php 1,000 + kung may matitira pang perang hindi mo nagastos.

Gets? 

Pero para mas maganda ang plano, ipapakita ko sa inyo ang plano ko. 

Kaya ka siguro napunta sa blog ko kasi either baon ka sa utang o nagkapera ka ng konti at gusto mong magtabi. Well, hindi tayo nagkakalayo. Haha. 

So currently, dahil sa pandemic at mga maling choice sa buhay e nabaon ako sa utang. 

Paano umabot ng ganyan kalaki utang ko sa credit card? Sabihin na lang nating marami akong pagkakamali sa buhay ever since nawala ako sa goals ko. Ngayon, gusto kong bumawi. 

Paano ako makakapag-ipon?

Para makapag-ipon dapat meron kang goal. Para saan ba ang perang iipunin mo? Ano ang long-term goal mo? Ano ang short-term goal?

Example sa'kin:

Long Term Goal - Makapag start mag-invest ulit 

Short Term Goal - Bayad Utang

Extra Goal - Bumili ng kotse by the end of 2021

Ano ang sa'yo? Ilista mo tapos ilagay mo sa lugar na palagi mong nakikita like tapat ng monitor ng PC mo. O sa reminders mo sa celphone. 

Next, i-break down mo ang goal mo into smaller steps. 

Since hindi ko pwedeng ma-reach 'yung medium at long-term goals ko ng hindi ko naaayos ang short-term goal, 'yun muna ang focus ko. 

How to Achieve my Short Term Goal

1. Makipag negotiate sa amount ng utang. Honestly, nagpile up lang 'yan dahil sa interests and gusto ko naman talagang bayaran pero nawalan ako ng trabaho. Kapag nalaman 'yan ng bank, willing naman silang mag adjust. 

2. Hanap ng multiple streams of income. Currently, meron akong dalawang trabaho. I'm currently a freelancer. Kumukuha ako ng trabaho sa upwork.com at Onlinejobs.ph. 'Yung main client ko, nakuha ko sa onlinejobsph tapos 'ung sideline ko is sa upwork. Kitaan dito is highly varied depende kung magkano na-negotiate niyo pero so far ito ang meron ako: 

Onlinejobs client = $500 every 2 weeks or $1,000/month

Upwork client = $3/ hour

'Ung Upwork ko is limited sa 20 hours a week. Tapos hindi ko rin 'yan nauutilize ng buo. Just to give you an idea, eto ang current status ng kita ko diyan: 

It's not much pero kita is kita and hindi rin naman ganu'n kalaki ang effort ko diyan. Nagma-manage lang ako ng Facebook Group. 

'Yung main kong pinagkakakitaan roughly gives me around Php 24,000 (depende sa exchange rate) every two weeks. 

3. Kwentahin ang mga Gastos + Magtipid

Every two weeks, nagbibigay ako ng panggastos bahay ng Php 4,000.

Every three weeks, bumibili ako ng isang sako ng dog food Php 2,000.

Every day, bumibili ako ng kape or energy drink Php 20-40.

Occasional snack every other day - Php 40. 

Rough daily gastos = Php 100. 

4. Magplano ng Budget or Planuhin ang Gastos and Stick With It

For other people, maganda talaga ang may budget ka para calculated talaga ang gastos. IT DOESN'T WORK FOR ME. Hirap ako magbudget dahil nga magulo isip ko e. Pero ang strategy ko is magtipid talaga without sacrificing my happiness. 

Every day, pinagpapalit ko ang bili ko ng Kopiko 78c at Redbull na nakabote. Minsan, hindi man ako bumibili. Minsan, bibili ako ng extra Vitamilk para sa protein content or pandesal kung gutom. 

I'm using a budgeting app for this to track all of my expenses. "Money Manager" ang pangalan ng app na nakuha ko sa Playstore ng Android. It gives me an overview kung saan napupunta talaga ang pera ko. Which is, hindi ko rin naman talaga kailangang i-track dahil literal na sa pampagising lang napupunta ang budget ko + snacks. Miscellaneous na lang diyan e books, limos, abuloy sa simbahan, gas at grocery shit. 

So currently ganito itsura ng bank account ko after kong mag-abot ng pera para sa bahay: 

I don't expect na gagalawin ko ang pera diyan anytime soon. Tinitiis ko pang hindi mag-upgrade nung video editing software na palagi kong ginagamit for work which is Php 1,150 one time fee. Most likely bibilhin ko 'un pero titiisin ko pa ng konti. Haha. 

5. Planuhin kung kelan mababayaran lahat. 

Ang plano is mabayaran ko lahat ng utang by April para makapagstart na ulit mag-ipon at mag-invest.

Medium Term Ipon

Kaya ko lang gustong magka-kotse ulit is para maging masaya nanay ko. May motor pa rin ako and I'm very content with it. Super tipid sa gas at maintenance. Kaso para makapaglibot na rin si Mama and para nga din sa emergency situation or kapag simpleng maulan e gusto ko na rin magka-kotse ulit. 

Plan for this is mag-ipon ako ng Php 30,000 a month hanggang December (roughly 8 months worth) tapos 'un ang gagamitin kong pambili ng 2nd hand na kotse. Kung ano man ang aabutin ng pera, 'un ang budget. 

Long Term Ipon

Hindi ko muna iniisip ito. Bayad muna ng utang ang priority.😅

So 'un. Samahan niyo ako sa pagbabagong buhay ulit. Ta-try kong mag-share ng knowledge pati mga maling nagawa ko. I hope meron kayong matutuhan sa blog ko and makapag-share din kayo ng experience ninyo. 

Tulong tulong tayo mga Tsong at Tsang.

Payaman tayo. 

Learning to Let Go

picture courtesy of http://lavistachurchofchrist.org

Not long ago, nagpaseminar ang company ko about risk management. Medyo napalihis ng topic yung resource speaker at nabanggit niya ang 70-20-10 rules sa personal finance. According kay Tito Wikipedia, ang personal finance ay: 

Personal finance refers to the financial decisions which an individual or a family unit is required to make to obtain, budget, save, and spend monetary resources over time, taking into account various financial risks and future life events. When planning personal finances the individual would consider the suitability to his or her needs of a range of banking products (checking, savings accounts, credit cards and consumer loans) or investment (stock market, bonds, mutual funds) and insurance (life insurance, health insurance, disability insurance) products or participation and monitoring of individual- or employer-sponsored retirement plans, social security benefits, and income tax management.

Sa 70-20-10 rule, 70% ng kinikita mo ang ilalaan mo sa pang-araw araw mong gastos, 20% ilalaan sa savings at 10% ay ido-donate. Kung mapapansin n'yo, si Tito Wikipedia walang binanggit na pamimigay mo yung pera mo. Puro management ng sarili mong pera. 

Ang sabi ng resource speaker namin, kaya daw merong 10% d'yan, pwera pa sa based din yan sa bible eh dahil we must learn to let go of money. Dahil, kung puro ko take ng pera at hindi ka marunong magbigay, nagiging alipin ka ng pera. Which is, may sense nga naman. 

Sa limited time ko dito sa mundo (27 years so far), napansin ko na tama yung kasabihang "The more you give, the more you receive." Case in point, nung magkaroon ako ng pagkakataong magtrabaho, kapag nag-sisimba, ang binibigay ko palagi ay 20 petot lang. Pero nung magbago na ang trabaho ko at tumaas ang sweldo ko, tinaas ko ng tinaas ang binibigay ko sa simbahan. At everytime na nagkaroon ako ng pagkakataon ng itaas ang binibigay, ambait ni Lord at binibigyan niya ako lagi ng mas marami pang pera! ^_^

Opcors, huwag ka namang magbigay para lang bigyan ka lalo ng mas maraming biyaya. Ang pagbibigay ay isang bagay na kusa. Parang pag-ibig lang yan. Hindi lahat may pagkakataong makapagtipid ng pera. Kung nakakapaglaan ka ng pera para sa sarili, siguro naman kaya mo ring maglaan ng konting bahagi nun para sa iba. 

Hindi ko tatapusin ang blogpost na'to sa kung anu anong shit. Tatapusin ko siya sa isang bible passage na sa tuwing babasahin ko, nanliliit ako. 

Luke 21: As Jesus looked up, he saw the rich putting their gifts into the temple treasury.  He also saw a poor widow put in two very small copper coins.  “Truly I tell you,” he said, “this poor widow has put in more than all the others.  All these people gave their gifts out of their wealth; but she out of her poverty put in all she had to live on.”

Kapag ang Dagdag na Gastos ay Nagiging Tipid

Tama ang nababasa mo. Minsan, ang extra gastos na ginagawa ko, nagiging tipid. 

Nabasa ako kahapon ng ulan. Sinipon ako today. Hate ko pa naman ang sinisipon. Masama ang pakiramdam ko at parang lalagnatin ako. 

Bumili ako ng juice drink na mataas sa Vitaminc C para ma-prevent ko ang paglala pa ng sakit. Ministop ang pinakamalapit ng tindahan. Sa lahat ng juice drink dun "Smart C" ang nakita kong pinaka mura at pinakamataas ang Vitamin C content. Sa halagang 23 petot, meron nakong 320% worth ng Vitamin C para gamot sa sipon. 

Kuripot ako kaya kung tutuusin, nanghihinayang ako sa 23 petot na gastos. Pero, kung hinayaan ko na lang lumala ang sipon, baka lalo pakong magastos. Kung nilagnat ako bukas, makakaltasan sigurado ako ng sweldo! Wala pa'kong sick leave! 2 weeks pa lang ako sa trabaho. 

The best pa rin ang prevention kesa sa cure. 

P.S. May payong naman ako nung umulan kaso sa sobrang lakas ng hangin nabasa pa rin ako.

Paano Nga Ba Yayaman?

Kung anu anong style na ginagawa ko para yumaman. Dalawa lang yan eh. Either pataasin mo pinagkukunan ng pera mo o tipirin mo ang kita mo ngayon. Hindi madalian ang pagyaman. Hindi ako katulad ng wishful thinkers na nagwiwish na "Sana yumaman ako."

Pag wish ka lang ng wish ano ba ang chances na makukuha mo ang gusto mo? 26 na'ko hanggang ngayon hindi pa rin ako nananalo sa lotto. Hanggang ngayon hindi pa rin ako nakakatsamba ng apat na numero man lang sa lotto. Ano ang chance na yayaman ako sa kakawish lang? Halos zero yung chance na yun. 

Ngayon kung gagawa ako ng paraan, malamang tataas ang chance ko di ba? Sa dalawang paraan na nasabi ko. The best ang una. Mag-isip ng bagay para lumaki ang pinagkukunan ng pera. Pa'no? Pwede kang magbusiness, lipat company sa mas mataas na sweldo, mag-invest etc. Sa lahat ng yan may ginawa na ba ako?

Oo.

So far, nag-iinvest na'ko sa pag-aaral. 2nd semester ko na sa pagma-masters. Matatapos ko ang graduate school sa UP sa loob ng 2-3 years. Masakit sa bulsa pero malaki ang balik pag tapos na. 

Nagbusiness na rin ako. Well, medyo pumalpak kasi hindi na nagawan ng oras at nawalan ng importanteng client. Nagpabanjing banjing. Totally my fault tsaka minalas na rin pati. Wala akong excuse. 

Lipat ng company. Kung sawa ka na sa trabaho. Lagi kang stressed at walang opportunity sa growth ano pa ba natitirang option mo? Either mabubulok ka na lang dun (na kasalanan mo rin kasi di ka umaalis) o sisantehin mo ang boss mo at umalis ka na sa company mo.

Or pwede kang magtipid. ^_^ Ang buhay ng matipid hindi kailangang maging buhay ng miserable. Maging praktikal lang ba. Kailangan ba laging may softdrinks ka pag kakain? Kailangan ba laging bago ang damit? Kailangan ba laging bago ang celphone? 

Sa totoo lang gusto ko ng 3DS, digicam, xperia mini at bagong car. Pero hindi ko naman kailangang kailangan ang lahat ng yan. So for now, I'm foregoing ang mga chance na bibili ako ng mga yan for the chance na yayaman ako through one of the things na nasabi ko na. 

Hanggang ngayon, kung anu anong website pa rin ang binabasa ko para matuto pa'kong yumaman. Kung anu ano na ring libro nabili ko at bibilhin ko pa para mainspire. 

So far, mahirap pa rin ako. 

Malamang mahirap ka rin kaya mo binabasa ang post na ito. O mayaman ka na pero gusto mo pang yumaman. 

I wish you more luck and more blessings. I hope the same goes to me.

Expound ko mga topics na nabanggit ko in the next posts. ^_^

Gaano Karaming Pera ang Dapat Kong Tinatabi?

Save Na You?

Hindi pwedeng magtipid ka na lang forever. 

Wala kang mapapala kung ilalagay mo lang ang pera mo sa isang tabi. Kaya ka nga nag-iipon para may mapaggagamitan ka nito in the future di ba? Simple lang naman yon.

May gusto ka bang bagong sapatos? Bagong Celphone? Bagong damit? Bagong bag? Bagong laro? Bagong Girlfriend? Bagong Mukha? Gusto mo ng bilhin pero nagdadalawang isip ka pa. Or, gusto mo ng bilhin at bibilhin mo na talaga.

Mag-isip isip ka muna.

Ang tanong kasi eh, "Magkano dapat ang tinitipid? Magkano ang dapat iniipon? Magkano ang dapat ginagastos?"

Ang perang pwede mong gastusin ngayon, maaari mong gamitin sa ibang future gastos. Kung may ginasta ka ngayon, hindi mo na pwede gamitin ang perang pinanggasta mo sa ibang bagay.

Marami rami na rin akong nabasa about sa tamang pag-gasta. Merong nagsasabi, 50% ng kita mo dapat napupunta sa basic needs, 20% pambayad utang, 20% wants at 10% ipon. Syempre, pwede mong iba ibahin yan. Depende na rin kung ano ang goal mo. US setting to. Sa kanila mahilig silang gumamit ng credit card tsaka mga loan. Mga Pinoy takot umutang eh. Usually ang mga mahilig umutang sa'tin di rin mahilig magbayad. ^_^ Okya nakakatikim lang nag credit card, gasta ng gasta hanggang di na kayang bayaran, bigla na lang nawawalang parang bula.

Kung maghahanap hanap kayong article about Henry Sy, nung kabataan niya ang ratio niya ay 10% basic needs 90% ipon. Idol! Sa current situation ko, hindi to magiging posible sa'kin. 

Kung di kayo mahilig magcompute ng ratio, pwede nyong gayahin ang ginagawa ko. Basta na lang ako nagtatabi agad ng pera mula sa sweldo ko every kinsenas. Say 500 or 1000 tapos magtitira lang ako ng sakto hanggang next kinsenas. This way, hindi nako magpapakahirap magcompute pa ng mga ratio para malaman ko kung magkano ang gagastusin ko, magkano iipunin ko etc.

Hindi OC ang style ko. But it works for me. Gusto ko kasi simple lang para hindi ako mahirapan. Pag nahihirapan ka rin kasi minsan, dun yung point na tinatamad ka na. 

Hindi mo kailangang magfocus sa details agad. Kailangan mong magfocus kung paano magtutuluy tuloy ang ginagawa mo. Magsimula ka sa paunti unti. Pag nakakita ka ng style that works for you, improve mo na lang. Hopefully, maseshare mo rin sa iba. Malay mo makakatulong din ito sa kanila.

Then tell me, what works for you.

Save na us!